Pasaże scenografii. Praskie Quadriennale 1999-2019

Katarzyna Fazan, przez systematyczne analizowanie PQ, zrobiła wiele dla rozwoju badań nad scenografią. Jej eseje w „Didaskaliach” zawsze obejmowały trzy aspekty: po pierwsze – omawiały polską ekspozycję; po drugie – analizowały całość PQ (co, ze względu na obszerność tego „zdarzenia”, nie jest rzeczą prostą); po trzecie, najważniejsze chyba – pokazywały kontekst światowy, w jakim działają polscy twórcy. Fazan nie analizuje scenografii, która jest zabudową sceny, ale w swoich rozważaniach kieruje się twierdzeniem Borisa Kudlički, że scenografia jest dzisiaj samowystarczalną instalacją wyposażoną w ekspresyjną narrację i dramaturgię – i dlatego ekspozycje (…) wymagają od zwiedzających (a często raczej – uczestników) coraz większych kompetencji, coraz większej otwartości na eksperyment. Autorka pokazuje przemianę drogi zwiedzającego od obserwacji do partycypacji (…). I to zjawisko z biegiem lat (książka obejmuje sześć edycji PQ – kalendarzowo to jest 20 lat) narasta wręcz lawinowo, stawiając pojęcie scenografii w sytuacji granicznej. Stajemy tu pomiędzy koncepcjami wystaw scenograficznych jako katalogu „śladów po przedstawieniach” (takie były pierwsze polskie ekspozycje) a dzisiejszym doświadczeniem odczytywania przedstawienia przez tropienie zakładanych relacji z odbiorcą.

Z recenzji prof. dr hab. Magdaleny Raszewskiej