Mój przyjaciel zdrajca

„Chcesz mnie opisać jako zdrajcę, zrób to, chcesz przyznać
rację mojej najbardziej dramatycznej decyzji życiowej, będę
się tylko cieszył` - mówi podczas spotkania w 1999 roku Ryszard Kukliński.
Stawia przy tym tylko jeden warunek: książka może się ukazać
dopiero po jego śmierci.

Maria Nurowska uważnie słucha, pyta i patrzy na tego
niewysokiego mężczyznę, którego życie było bardziej fascynujące
niż jakakolwiek literacka fikcja. „Freedom Fighter”
- jak nazwali go Amerykanie - lubił pracować w nocy. W Sztabie Generalnym
panowała wtedy cisza i spokój, a on w mroku widział dalej i ostrzej.
Chwilami czuł się jak Konrad na szczycie Mont Blanc, gdy z pełną
jasnością uświadamiał sobie, że w przypadku inwazji wojsk
radzieckich na Zachód, Polska będzie pierwszym miejscem, które NATO wyznaczy
jako cel nuklearnego ataku. Dlatego w 1972 roku podjął próbę nawiązania
kontaktu z przedstawicielami armii amerykańskiej i kilka miesięcy później
rozpoczął z nimi współpracę. By chronić żonę,
przeobraził się w amanta i uwodziciela. Wiedział, że kobiety
zawsze stanowiły najlepsze alibi.
Zanim jednak zaczął
prowadzić tę niebezpieczną grę, w której ważyły
się losy całego narodu, był zwykłym chłopcem, który wstąpił
do szkoły oficerskiej, dostał we Wrocławiu mieszkanie tak duże,
że można by po nim jeździć na wrotkach, zakochał się
w chudej dziewczynce w niebieskiej sukience, która grała na rozstrojonym
pianinie.
Kukliński opowiada też o swojej miłości
do żeglarstwa, ulubionej pigwówce, dramatycznej ucieczce z PRL-u, nietypowej
wojnie z myszami, stracie dwóch synów...

Kukliński
jest dziś jak pomnik. Jedni pod nim składają kwiaty, inni odwracają
z niechęcią głowę. Za parę lat będą się
o nim uczyły dzieci w szkołach. Ale mało, kto się zastanawia,
kim był Ryszard Kukliński. Nie - czy był zdrajcą, czy bohaterem,
ale kim był jako człowiek. O tym jest książka Marii Nurowskiej.
„Newsweek”